Sztukateria to popularny w architekturze element dekoracji stosowany na fasadach budynków jak również kunsztowna ozdoba wnętrz znana już od starożytności. Oprócz prezentacji klasycznych rozwiązań zapoznamy się także z jej nowoczesnymi odmianami.
Podróż do minionych epok
Początki sztukaterii w postaci zachwycających ornamentów sięgają starożytnego Rzymu i Grecji. Możemy je odnaleźć w rozlicznych przykładach: domostw oraz budynków publicznych, m. in. ateńskiego Akropolu, słynnych łaźni w Willii Hadriana, czy świątyni wszystkich bogów – rzymskiego Panteonu.
W gotyku także spotkamy sztukateryjne zdobienia ścian, portali i sufitów głównie w budowlach romańskich i gotyckich o charakterze sakralnym.
Jednak prawdziwy rozkwit sztukaterii możemy zaobserwować w renesansie i baroku. Jednym z najbardziej popularnych motywów był Putto, czyli uroczy, nagi aniołek nawiązujący do antycznego bóstwa Erosa. W tych epokach rzemiosło sztukatorskie było rozwijane i popularyzowane przez Włochów. W ten sposób rozprzestrzeniło się na całą Europę, jednocześnie stając się najpowszechniejszym materiałem budowlanym.
Wraz z nadejściem XX wieku za sprawą modernizmu zainteresowanie sztukaterią diametralnie spadło, by po upływie wielu lat przeżyć ponowne odrodzenie.
Współczesna sztukateria
W porównaniu do minionych epok charakter sztukaterii oraz materiały, z których obecnie jest produkowana uległy zmianie. Niegdyś wykonywana była głównie ze stiuku i drewna, dziś popularny stał się styropian, gips ceramiczny i żywica poliestrowa. Niemniej jednak aktualne, współczesne trendy często czerpią inspiracje z przeszłości, w szczególności flirtując z motywami antycznymi.
Sztukateria, którą znamy z historii architektury, będąca domeną pałaców, obecnie stała się dostępna dla wszystkich.
Możemy wymienić dwa rodzaje sztukaterii dzielące się na te przeznaczone do dekoracji wnętrz, tj. rozety, listwy ścienne, przypodłogowe oraz sufitowe oraz gzymsy wewnętrzne i oświetleniowe, jak również w przypadku dekoracji zewnętrznych występujące w postaci kolumn, gzymsów zewnętrznych, pilastrów, itp.
Współczesne sztukaterie wyróżnia lekkość, nieskomplikowany montaż, duża odporność na uderzenia i wilgoć, a dostępne na rynku wzory odznaczają się różnorodnością form począwszy od tych nawiązujących do antycznych ornamentów, aż po minimalistyczną prostotę. Wykonane z gładkich materiałów zapewniają wyjątkowo łatwą do malowania powierzchnię, którą można potraktować klasycznie lub puścić wodze fantazji, by wykonać niebanalne podziały kolorystyczne.
Klasyczne piękno w nowoczesnym wydaniu Aktualne trendy nie ograniczają się do jednej stylistyki. Modne są zarówno motywy klasyczne jak i nowoczesne. Często łączymy oba style, co pozwala na stworzenie oryginalnych, eklektycznych rozwiązań dekoracyjnych.
Pierwszym z przykładów zastosowania sztukaterii we współczesnych wnętrzach są ozdoby ścienne i sufitowe, które dodają szyku i elegancji. Kojarzymy je z wytwornymi wnętrzami w stylu angielskim lub francuskim.
Tak zwana klasyka gatunku cieszy się popularnością ze względu na ponadczasowy urok. W tym przypadku możemy postawić na niezobowiązującą, neutralną kolorystykę ścian i sufitów, dla których sztukateria będzie jedyną ozdobą.
Jeśli jednak jesteśmy zwolennikami kontrastów warto zabawić się aplami oraz wyróżnić jej poszczególne elementy, tworząc zróżnicowane płaszczyzny kolorów i, np. pomalować dolną połowę ściany ze sztukaterią na ciemny kolor, a pozostałą część pozostawić jasną .
Sztukaterie lubią się także z obrazami i oświetleniem ściennym. Pomiędzy rytmicznymi układami listew możemy zawiesić ulubione grafiki, fotografie czy malarstwo i dodatkowo podświetlić je kinkietami.
Innym, ciekawym sposobem urozmaicenia sztukaterii jest potraktowanie jej jako ramy. Wewnątrz kwadratu lub prostokąta stworzonego z listew sztukateryjnych wystarczy wkleić lustro na wymiar lub tapetę, która fantastycznie ożywi klasyczny układ.
Poza tradycyjnymi wzorami znajdziemy też i takie, które wyglądają bardzo nowocześnie, czyli jak lamele oraz układy geometryczne.
Pamiętajmy, że sztukateria to nie tylko ściany i sufity, lecz także przepiękny motyw pojawiający się na frontach meblowych i skrzydłach drzwi.
Podsumowanie
Bogactwo dostępnych na rynku form i materiałów sztukateryjnych pozwala na tworzenie kreatywnych dekoracji w różnych stylach. Sztukaterię we wnętrzach naszych mieszkań oraz domów możemy wykorzystywać do woli, nie tylko aranżując salon, lecz także inne pomieszczenia takie jak sypialnia, kuchnia, gabinet, czy nawet łazienka.
W zależności od koncepcji otrzymamy różnorodne rezultaty od stonowanego minimalizmu po bogato zdobiony i maksymalistyczny charakter pomieszczenia.
Na efekt finalny z pewnością mają wpływ zastosowane proporcje oraz szczegółowość użytych detali, lecz najważniejsze, aby wnętrze w pełni wyrażało nas samych.